Sanchar Saathi आजकाल प्रत्येक दिवस मोबाइलवर बँक, विमा कंपन्या किंवा मार्केटिंग एजन्सींकडून कॉल्स आणि SMS येत असतात. अनेक वेळा हे कॉल्स फसवणुकीचे असतात किंवा लोकांना एखाद्या योजनेत अडकवण्याचा प्रयत्न करतात. अशा अनावश्यक व्यावसायिक संपर्काला “Unsolicited Commercial Communication (UCC)” म्हटले जाते. यात उत्पादन विक्रीसाठी केलेले कॉल्स, फसव्या ऑफर्स किंवा खोट्या SMS यांचा समावेश असतो.
स्पॅम कॉल्सची ओळख
Airtel, Jio सारख्या दूरसंचार कंपन्या AI-आधारित प्रणाली वापरून स्पॅम कॉल्स ओळखतात. पण काही नंबर ही प्रणाली ओळखू शकत नाहीत. अशा परिस्थितीत फसवणुकीची शक्यता राहते. त्यामुळे सतर्क राहणे आणि योग्य तक्रार नोंदवणे गरजेचे आहे.
TRAI चे नियम
दूरसंचार नियंत्रण प्राधिकरण (TRAI) स्पॅम आणि अनावश्यक कॉल्सविरुद्ध कडक नियम बनवले आहेत. TRAIच्या नियमांनुसार:
- व्यावसायिक कॉल्स करणार्या कंपन्या किंवा व्यक्तींचे नंबर नोंदणीकृत असले पाहिजेत.
- नियमांचे उल्लंघन झाल्यास दूरसंचार सेवा निलंबित केली जाऊ शकते.
- संबंधित नंबर तात्काळ ब्लॉक केला जातो.
- दोषी व्यक्तीचे नाव व पत्ता दोन वर्षांसाठी काळ्या यादीत ठेवले जाऊ शकते.
Sanchar Saathi पोर्टलची भूमिका
Sanchar Saathi पोर्टल हा Department of Telecommunications (DoT) चा अधिकृत प्लॅटफॉर्म आहे. येथे वापरकर्ते त्यांच्या मोबाईलवर येणाऱ्या फसव्या कॉल्स आणि SMS ची तक्रार नोंदवू शकतात. हे पोर्टल नागरिक-केंद्रित सेवांसाठी डिझाईन केलेले आहे आणि स्पॅम कॉल्स विरुद्ध त्वरित कारवाई करण्यासाठी वापरले जाते.
तक्रार नोंदवण्याची पद्धत
- Sanchar Saathi पोर्टलवर जा आणि ‘Citizen Centric Services’ विभाग उघडा.
- ‘Report Suspected Fraud & Unsolicited Commercial Communication’ सेक्शन निवडा.
- Voice Call किंवा SMS द्वारे आलेल्या स्पॅम कॉल्सची तक्रार नोंदवण्याचा पर्याय निवडा.
- कॉल्सची माहिती, तारीख आणि वेळ भरून ‘Continue Reporting’ क्लिक करा.
- तुमची तक्रार संबंधित टेलीकॉम ऑपरेटरकडे पाठवली जाते आणि नियमांनुसार कारवाई केली जाते.
फायदे
- अनावश्यक कॉल्स कमी होतात.
- फसवणुकीपासून संरक्षण मिळते.
- व्यावसायिक कंपन्या नियमांचे पालन करतात.
- दोषी नंबर ब्लॉक केल्यामुळे भविष्यातील धोके कमी होतात.
- 1. फसव्या कॉल्स आणि SMS विरुद्ध संरक्षण
- Sanchar Saathi पोर्टलवर तुम्ही अनावश्यक व्यावसायिक कॉल्स (UCC) आणि फसव्या SMS ची तक्रार नोंदवू शकता. यामुळे मोबाइल युझर्स फसवणुकीपासून सुरक्षित राहतात.
- 2. त्वरित कारवाई
- तक्रार नोंदवल्यानंतर संबंधित टेलीकॉम ऑपरेटर त्वरित कारवाई करतो. दोषी नंबर ब्लॉक केला जातो आणि भविष्यातील त्रास टाळला जातो.
- 3. दोषी व्यक्तींची काळी यादी
- UCC नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्यांचे नाव व पत्ता दोन वर्षांसाठी काळ्या यादीत ठेवला जातो. यामुळे ते भविष्यात नियम मोडू शकत नाहीत.
- 4. नियमांचे पालन सुनिश्चित करणे
- हे पोर्टल TRAI (Telecom Regulatory Authority of India) च्या नियमांनुसार काम करते. त्यामुळे कंपन्या आणि व्यक्ती नियमांचे पालन करतात.
- 5. नागरिक-केंद्रित सुविधा
- Portal चा इंटरफेस सोपा आहे आणि नागरिकांना सहजपणे तक्रार नोंदवता येते. Voice Call किंवा SMS द्वारे आलेल्या स्पॅमची माहिती भरून ‘Continue Reporting’ क्लिक करणे पुरेसे आहे.
- 6. जागरूकता वाढवणे
- Sanchar Saathi पोर्टल वापरल्याने लोकांना त्यांच्या मोबाइलवर येणाऱ्या फसव्या कॉल्सबाबत जागरूकता मिळते आणि सुरक्षित डिजिटल व्यवहार शक्य होतो.
वापरकर्त्यांसाठी टिप्स
- फसव्या कॉल्सवर कधीही वैयक्तिक माहिती शेअर करू नका.
- ओळख नसलेले नंबर, खोट्या ऑफर्स किंवा अति गोड ऑफर करणारे कॉल्स टाळा.
- फक्त अधिकृत पोर्टलवरून तक्रार नोंदवा.
- मोबाइलवर स्पॅम कॉल्स ब्लॉक करणारे अॅप्स किंवा फीचर्स वापरा.
निष्कर्ष
आजच्या डिजिटल युगात मोबाईल वापरकर्त्यांसाठी फसव्या कॉल्स आणि SMS एक गंभीर समस्या बनली आहे. Sanchar Saathi पोर्टलचा वापर करून नागरिक या त्रासापासून सुटका मिळवू शकतात. TRAIचे नियम आणि पोर्टलवरील तक्रारींची सोपी प्रक्रिया यामुळे देशभरातील मोबाईल युझर्स सुरक्षित राहू शकतात.
Disclaimer
हा लेख माहितीपर उद्देशासाठी तयार केला आहे. यामध्ये दिलेली माहिती वैद्यकीय किंवा कायदेशीर सल्ल्याची जागा घेत नाही. कोणताही निर्णय घेण्यापूर्वी अधिकृत तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या.
